تصویری از روابط ایران و اعضای شانگهای
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۳۶۷۰۶
تجارت ایران با کشورهای عضو پیمان شانگهای در حد متوسط قرار دارد و باید با تقویت روابط، ظرفیت‌های بالقوه تجاری با این کشورها را بیش از پیش فعال کرد.
به گزارش ایران اکونومیست، سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان دولتی با جمعیت بالای یک و نیم میلیارد نفر است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سهم شانگهای از تجارت جهانی
در سال ۲۰۰۱ کل تجارت کالایی کشورهای عضو سازمان معادل ۵۲۸ میلیون دلار بوده که در سال ۲۰۱۷ بیش از ۵۳۲ میلیون دلار صادرات و بیش از ۷۶۷ میلیون دلار واردات از جهان داشته است که به ترتیب سهمی ۶.۱۷ درصدی و ۳.۱۵ درصدی از کل صادرات و واردات جهان برآورد می‌شود.
از نظر تجارت درون گروهی، مجموع ارزش صادرات درون گروهی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۱۷، در حدود ۳۲۹ میلیارد دلار بوده است. در این رابطه، کشور چین با ۵۲ درصد بالاترین و تاجیکستان با سهم ۱۸ درصد پایین‌ترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مجموع ارزش واردات درون گروهی کشورهای عضو سازمان در سال مزبور نیز در حدود ۹۶۴ میلیون دلار بوده است. لذا کشورهای چین و تاجیکستان به ترتیب بالاترین (۴۶ درصد) و پایین‌ترین (۴۶/۰) درصد سهم را از این نظر داشته‌اند.
لازم به ذکر است، در سال مزبور ایران از لحاظ صادرات و واردات درون گروهی سازمان به ترتیب با سهمی در حدود ۵ درصد و ۴.۳ درصد در رتبه چهارم و هفتم قرار داشته است. در این میان بیشترین میزان صادرات ایران به شانگهای در سال مزبور به ترتیب به کشورهای چین، افغانستان، هند و پاکستان (حدود ۹۵ درصد از کل صادرات ایران به سازمان) و بیشترین واردات ایران از کشورهای چین، هند، روسیه (حدود ۹۶ درصد از کل واردات ایران از سازمان) بوده است. ایران با ۱۱ عضو اصلی و ناظر پیمان شانگهای شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس، دارای تجارت فرامرزی است که در این میان بیشترین حجم تجارت ایران با چین در سال ۱۳۹۹ به ارزش ۱۵ میلیارد و ۵۱۸ میلیون و هشت هزار و ۴۹۲ دلار است.
در حقیقت چین و روسیه قدرت‌های تعیین کننده در سازمان همکاری شانگهای و اصلی‌ترین شرکای تجارت فرامرزی با ایران محسوب می‌شوند، بنابراین چشم‌انداز مناسبی از روابط تجاری میان ایران و کشورهای عضو پیمان شانگهای می‌توان تصور کرد.
روسیه؛ منافع سیاسی مشترک، زمینه ساز تجارت پایدار
روسیه یکی از اصلی ترین اعضای سازمان شانگهای و همچنین حائز اهمیت برای ایران به حساب می‌آید. این کشور با جمعیت تقریبی ۱۴۴ میلیون نفر، یکی از کشورهای پرجمعیت اروپا است و یکی از کشورهایی است که در زمینه صادرات کالا از ایران مقصد بسیار خوبی برای بازرگانان ایرانی بوده و از اهمیت خاصی نیز برخوردار است. شرایط آب و هوایی این کشور باعث شده است تا امکان تولید و کشت بسیاری از محصولات کشاورزی را نداشته باشند، این موضوع یک امتیاز مثبت برای صادرات ایران به حساب می‌آید. در حال حاضر روسیه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران شناخته می‌شود و سالانه مقادیر قابل توجهی از انواع محصولات به این کشور صادر می‌شود.
پاکستان سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار واردات از کشورهای جهان دارد. سهم ایران از بازار این همسایه شرقی، کمتر از یک درصد است
جمعیت روسیه در سال‌های اخیر روند افزایشی دارد و از طرف دیگ شهر مسکو و اطراف آن به تنهایی بخش بزرگی از بازار روسیه را که معادل بازار اروپاست به خود اختصاص داده‌اند. می‌توان گفت این کشور ظرفیت زیادی برای واردات کالا از سایر کشورها را دارد. مجاورت ایران و روسیه مزیت مهمی برای افزایش صادرات به روسیه است چراکه باعث کاهش هزینه انتقال کالا و ضمانتی برای امنیت کالاهای ارسالی است. از لحاظ سیاسی و اقتصادی، ایران و روسیه منافع مشترک دارند و همین موضوع باعث می‌شود که واسطه‌های اقتصادی برای صادرات به روسیه حذف شود. روسیه رشد اقتصادی بالایی در سال‌های اخیر دارد. محدودیت‌های تجاری بین روسیه و اروپا، فرصت بی نظیری برای صادرات کالای ایرانی به روسیه را فراهم آورده است.
ازبکستان؛ بازار مصرفی بزرگ برای کشورهای جهان
پیمان حسنی کارشناس اندیشکده دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع) در خصوص اهمیت بازار مصرف کشور ازبکستان در گفتگو با ایران اکونومیست می‌گوید: در گذشته بازار ازبکستان، بازاری ساده و ارزان با کیفیتی متوسط بود و مردم قدرت خرید چندان خوبی نداشتند. اما امروزه با پیشرفت اقتصادی ازبکستان، قدرت خرید کالاها را به دست آورده و یک رقابت در بحث کیفیت در این کشور شکل گرفته است و کشورهای بزرگ دنیا به فکر ایجاد رابطه اقتصادی با این کشور هستند. یکی از تاثیرگذارترین کشورها و مهمترین آن‌ها در سازمان همکاری‌های شانگهای، ازبکستان است و یکی از اهداف صادراتی ایران به حساب می‌آید. صادرات به ازبکستان در سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی را تجربه کرده است. یکی از اصلی ترین دلایل تجار و بازرگانان ایرانی برای صادرات به این کشور، ارتباط فرهنگی و جغرافیایی این دو کشور است.
قزاقستان؛ در میان ۲۰ کشور پیشرو در آزادی اقتصادی
این کارشناس روابط بین الملل در خصوص شرایط اقتصادی قزاقستان اظهار کرد: قزاقستان، یکی از اقتصادهای بزرگ آسیای مرکزی را در اختیار دارد. بر اساس آمار در سال ۲۰۱۴، شاخص آزادی اقتصادی قزاقستان در طی ۱۷ سال جهش ۲۲ رتبه‌ای را نشان داده است و به همین دلیل در بین ۲۰ کشور پیشرو در حوزه توسعه آزادی اقتصادی در جهان قرار گرفته است. در تشریح وضعیت اقتصادی قزاقستان به اختصار باید گفت اقتصاد این کشور مبتنی بر صادرات مواد خام (نفت، مواد معدنی و غلات) است. سهم مواد خام در تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی و درآمدهای دولتی این کشور بسیار بالاست. در میان محصولات صادراتی ایران به قزاقستان کالاهای مختلفی دیده می‌شود.
وی افزود: این مساله نشان از جذابیت بازار این کشور آسیایی دارد. قزاقستان از جمله کشورهای آسیای میانه بوده که در سالیان اخیر تلاش کرده تا نقش و سهم بیشتری در بازی‌های سیاسی و اقتصادی منطقه بازی کند. مقامات قزاقستان در چند سال گذشته همچنین به دنبال رونق بخشیدن به بخش صنعت گردشگری و توریسم این کشور بوده‌اند. قزاقستان بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه را در میان جمهوری‌های تازه استقلال یافته دارد و نیز از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است. قزاقستان یکی از کشورهای پایه‌گذار اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده که برخی کشورهای دیگر نظیر روسیه، بلاروس و قرقیزستان نیز عضو آن هستند.
قرقیزستان؛ قرابت فرهنگی زمینه ساز صادرات کالا
قرقیزستان یکی دیگر از اعضای سازمان شانگهای به حساب می‌آید. فرهنگ مردم این کشور بدون شباهت به فرهنگ سایر کشورهای آسیای میانه نبوده و با کشورمان نیز دارای قرابت‌های زیادی است. این شباهت‌های فرهنگی و اجتماعی می‌تواند پتانسیل خوبی برای صادرات به قرقیزستان باشد. قرقیزستان از جمله معدود کشورهای محصور در خشکی محسوب می‌شود که هیچ راه ارتباطی با آب‌های آزاد ندارد. قرقیزستان حدود ۹ استان دارد و از آب‌وهوای بسیار متنوعی برخوردار است. به نحوی که در برخی از مناطق آن آب‌وهوای گرم و در برخی مناطق دیگر هوای سرد حاکم است. این مسئله باعث شده تا قرقیزستان یکی از بهترین قطب‌های تولید محصولات کشاورزی و همچنین دامپروری شود. وجود معادن مختلف یکی دیگر از ویژگی‌های جغرافیای مناطق کوهستانی این کشور است. ویژگی‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قرقیزستان باعث شده تا پتانسیل این بازار برای صادرات برخی اقلام و محصولات ایرانی بسیار بالا باشد.
رکورد شکنی ایران در بازار تاجیکستان
تاجیکستان یک کشور مسلمان است که اکثر مردم آن به زبان فارسی صحبت می‌کنند. به همین دلیل ارتباطات و تشابهات فرهنگی، اجتماعی، و سیاسی زیادی بین ایران و تاجیکستان وجود دارد. روابط تجاری بین این دو کشور از جمله صادرات به تاجیکستان، در گذشته بسیار قوی و پر رنگ بود. تا سال ۲۰۱۵ ایران دومین سرمایه‌گذار خارجی در این کشور به شمار می‌رفت. اما به دلیل برخی مسائل سیاسی، در چند سال اخیر، نقش ایران در این کشور کمرنگ شده است.
محصولات و کالاهایی که از تاجیکستان به کل جهان صادر می‌شود شامل مواردی همچون پنبه و منسوجات، انرژی برق، آلومینیوم، میوه و روغن گیاهی می‌شود. صادرات تاجیکستان به ایران نیز می‌تواند همین موارد را دربر گیرد. دوشنبه، به عنوان پایتخت تاجیکستان، یک منبع مهم برای تجارت این کشور است. البته که تاجیکستان با عضویت در WTO، صندوق بین المللی پول، سازمان ملل متحد، یونسکو، اکو، جامعه شورای مشترک المنافع، سازمان همکاری‌های شانگهای و بانک توسعه آسیا، توانسته جایگاه خود را در سطح جهانی تثبیت کند.
سهم ایران از بازار ۶۰ میلیارد دلاری پاکستان
طبق اعلام مرکز تجارت بین الملل، پاکستان سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار واردات از کشورهای جهان دارد. سهم ایران از بازار این همسایه شرقی، کمتر از یک درصد است. برنج مهمترین کالای صادراتی پاکستان به جهان و نفت خام، روغن حاصل از مواد معدنی و قیری بیشترین حجم واردات پاکستان از کشورهای جهان را تشکیل می‌دهد. این در حالیست که ایران در تأمین بسیاری از نیازمندی‌های پاکستان مانند گازمایع (ال پی جی)، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی (نفت، قیر، نفت سفید، گازوئیل، بنزین، کودهای شیمیایی، تولیدات پلیمری و….)، لبنیات، خشکبار، لوازم خانگی، لوازم بهداشتی، لوازم ساختمانی، سیمان و بسیاری دیگر از کالاها این قابلیت را دارد که سهم بیشتری را از آن خود کند؛ و البته تأمین این نیازهای وارداتی برای پاکستان از طریق ایران بسیار اقتصادی‌تر از دیگر کشورهاست. آخرین آمار حاکی است حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان در سال ۱۳۹۹ کمی بیش از ۷۰۰ میلیون دلار و به صورت عمده به تبادلات تجاری در حوزه انواع سوخت و انرژی و کشاورزی اختصاص یافته است. بیشترین صادرات ایران به پاکستان همواره در بخش انرژی و شامل صادرات برق و گاز بوده است.
سرمایه گذاری هند در بندر چابهار
هند از دیگر کشورهای هدف برای صادرات کالاها و محصولات است. این کشور از نظر میزان جمعیت و قومیت‌های بسیار زیاد، بعد از چین دومین کشوری است که در تجارت نقش مهمی را ایفا می‌کند. سهل گرفتن در امر صادرات، کاهش هزینه معاملات تجاری، کاهش عوارض و حقوق گمرکی کالاهای صادراتی و خدمات، ایجاد محیط رقابتی بین‌المللی در داخل و فراهم کردن محیط صادراتی و نیز ارتقای بخش کشاورزی از اصول نظام تجارت کشور هند است. از تولیدات مهم بخش کشاورزی در هند، برنج، گندم، دانه‌های روغنی، پنبه، کنف، چای، سیب زمینی، محصولات لبنی و غیره و در بخش صنعت منسوجات، محصولات شیمیایی، فرآورده‌های غذایی، فولاد، سیمان، مواد معدنی و ماشین آلات و سخت افزار است. کالاهای وارداتی این کشور نفت خام و مشتقات نفتی، طلا و جواهرآلات، ذغال سنگ، گازهای نفتی است. با توجه به شرایط موجود، امکان افزایش صادرات به هند از سوی ایران وجود دارد و با سرمایه‌گذاری که کشور هند در چابهار انجام داده، در ترانزیت کالاهای ایران می‌تواند تأثیرگذار باشد.
تجارت ایران و اژدهای اقتصادی آسیا
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی گمرک چین نشان می‌دهد مبادلات تجاری این کشور با ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی با رشد ۲۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۸ میلیارد و ۲۶۳ میلیون دلار رسیده است.
به گزارش تسنیم، ارزش مبادلات دو کشور در ماه‌های ژانویه تا ژوئن سال قبل بالغ بر ۶ میلیارد و ۷۲۲ میلیون دلار اعلام شده بود.
واردات چین از ایران در ۶ ماهه نخست ۲۰۲۲ با رشد قابل توجه ۳۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۴ میلیارد و ۸۱ میلیون دلار رسیده است. چین در مدت مشابه سال قبل ۳ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.
صادرات چین به ایران در ماه‌های ژانویه تا ژوئن امسال نیز با رشد ۱۶ درصدی مواجه شده و به ۴ میلیارد و ۱۸۲ میلیون دلار رسیده است. چین در ماه‌های ژانویه تا ژوئن سال قبل چین ۳ میلیارد و ۶۰۶ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
لزوم تقویت روابط با اعضای سازمان
با توجه به آمار فوق می‌توان گفت که تجارت ایران با کشورهای عضو پیمان شانگهای در حد متوسط قرار دارد و باید با تقویت تعامل با کشورهای عضو این سازمان منطقه‌ای، ضمن تأمین نیازهای سیاسی و امنیتی، ظرفیت‌های بالقوه تجارت ایران با کشورهای عضو را بیش از پیش فعال ساخت.
کارشناسان معتقدند تنها عضویت در این پیمان برای جهش روابط دیپلماسی اقتصادی کشور کافی نیست و برای ایجاد فرصت‌های بزرگ اقتصادی لازم است که با هر یک از کشورهای عضو نیز روابط دوجانبه قوی برقرار کنیم که انعقاد موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی، کاهش منطقی نرخ‌های تعرفه‌ای به ویژه از سوی ایران و همگرایی در نرخ‌های تعرفه کالایی، شناخت دقیق بازارهای هدف به منظور گسترش صادرات غیر نفتی، رفع موانع سرمایه گذاری خارجی کشورهای عضو شانگهای در صنایع بالادستی ایران و پیگیری اجرای تفاهمنامه همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین از طریق ایجاد پروژه‌های درون سازمانی شانگهای از جمله ابزارهای آن می‌تواند باشد.
منبع: خبرگزاری مهر برچسب ها: سازمان همکاری شانگهای ، تجارت خارجی ، صادرات غیرنفتیمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: سازمان همکاری شانگهای تجارت خارجی صادرات غیرنفتی سازمان همکاری شانگهای صادرات ایران کشورهای عضو تجارت ایران حساب می آید پیمان شانگهای میلیارد دلار کشورهای جهان صادرات کالا میلیون دلار برای صادرات درون گروهی سال قبل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۳۶۷۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرصت توسعه صادرات محصولات و ماشین‌آلات کشاورزی به ترکمنستان
رییس هیات مدیره انجمن برگزارکنندگان نمایشگاه‌های خارجی گفت: ترکمنستان با مرز زمینی مشترک یک‌هزار و ۲۰۰ کیلومتری ایران، می‌تواند سهم مهمی در افزایش حجم صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی و توسعه بازار داشته باشد. - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم حسن مرتجی درباره نمایشگاه بین المللی اکسپو 2024 تهران در ارتباط در با اشاره به سفرمرگن گوردوف رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ترکمنستان به همراه یک هیات بلندپایه تجاری برای بازدید از ششمین نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران اظهار داشت: ایران یک شریک تجاری قابل اتکا و تامین‌کننده نیازهای اساسی ترکمنستان در زمینه صنعت روز کشاورزی، مواد غذایی، تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت ایران به همراه فناوری‌های های‌تک و الکترونیک و تکنولوژی روز است.
وی بیان‌داشت: عدم دسترسی ترکمنستان به آب‌های آزاد باعث شده تا مسیر ارتباطی ایران برای ترکمنستان حائز اهمیت شود و در این راستا در سال‌های گذشته افتتاح خط آهن مشهد سرخس- تجن و خط آهن بافق- بندر عباس، اقدامات مهمی در جهت توسعه ارتباطات و تجارت بین ایران و کشورهای آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان بوده است.
استقبال کم‌سابقه سرمایه‌گذاران 103 کشور از ایران‌اکسپو2024مرتجی ادامه‌داد: علاوه بر این موارد، دو کشور در زمینه مراودات محصولات کشاورزی و غذایی نیز از گذشته تاکنون با هم همکاری داشته اند و ایران سرمایه گذاری‌های متعددی را در بخش‌های متعدد این کشور انجام داده است.
وی تاکید کرد: عضویت دو کشور در سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) نیز عامل دیگری است که می‌تواند در روابط دو کشور تاثیرگذار باشد.
رییس هیات مدیره انجمن برگزارکنندگان نمایشگاه‌های خارجی ادامه‌داد: در سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان به ترکمنستان (فروردین 1403)، بردی محمدف رئیس جمهور ترکمنستان با اظهار رضایت از سطح عالی تعاملات دوستانه و برادرانه دو کشور، از این همکاری ها به عنوان نمادی از روابط دوستانه در منطقه یاد کرد و با اشاره به تجارب مثبت اجرای طرح‌های زیربنایی توسط شرکت‌های ایرانی در ترکمنستان، درخصوص فراهم کردن زمینه افزایش فعالیت شرکت های ایرانی در کشورش اعلام آمادگی کرد.
وی با اشاره به اینکه ایران پس از روسیه دومین شریک تجاری ترکمنستان محسوب می شود، خاطرنشان‌کرد: ترکمنستان یکی از مصرف کنندگان مواد غذایی و کشاورزی در میان کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی به شمار می‌رود و ایران به عنوان یکی از همسایگان ترکمنستان و با مرز زمینی مشترک یک‌هزار و 200 کیلومتری، به دلایل جغرافیایی و اقتصادی می‌تواند سهم مهمی در روند افزایش حجم صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی و توسعه بازار و همکاری‌های دوجانبه داشته باشد.
وی تصریح‌کرد: در این راستا نمایشگاه ایران اگروفود یک رویداد اقتصادی منطقه‌ای دریای خزر و موجب رونق کسب و کار در بازار کشورهای ساحلی خزر و منطقه و توسعه صادرات کالا و خدمات فعالان اقتصادی و تجار و بازرگانان ایرانی به شمار می رود.
مرتجی گفت: این نمایشگاه بزرگ شهریورماه در عشق‌آباد (پایتخت ترکمنستان) برگزار می‌شود که می‌تواند به توسعه روابط تجاری بین دو کشور کمک کند.
وی اظهار داشت: ترکمنستانی‌ها برای اعلام حمایت و پشتیبانی نمایشگاه تخصصی ایران اگروفود ترکمنستان به تهران آمدند و برگزاری این نمایشگاه نشان دهنده عزم دو کشور و خواسته مخاطب ترکمنستانی است.
مرتجی گفت": نمایشگاه ایران‌اگروفود ترکمنستان گفت: ششم تا هشتم شهریورماه به میزبانی عشق آباد، پایتخت ترکمنستان برگزار می‌شود و در آن محصولات و تولیدات تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی در زمینه کشاورزی و مواد غذایی، محصولات حلال، تجهیزات و ماشین‌آلات چاپ و بسته بندی در معرض دید قرار خواهد گرفت.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند